TAM GDZIE SOLCZA WODY TOCZY…

Członkowie klubu nauczycieli-seniorów przy „Macierzy Szkolnej” mieli wiele poznawczych wycieczek. Ostatnio, zawdzięczając posłowi na Sejm RL z ramienia AWPL Leonardowi Talmontowi zwiedzili uroczy zakątek południowo-wschodniej Litwy – rejon solecznicki.

Autobus czekał na nas koło Domu Kultury Polskiej w Wilnie. Płynęła z niego piękna piosenka o Solecznikach, która stała się mottem naszej wycieczki. Z pilotem Reginą Bućko podążamy w kierunku Jaszun – najstarszej miejscowości w rejonie solecznickim. Wita nas uroczy kościółek pw. św. Anny. Pani Regina zapoznała nas z historią tej świątyni. Otóż ideę jej budowy podała w roku 1922 pani Maria Balińska, a już w 1928 r. kościółek został poświęcony. Czytaj dalej TAM GDZIE SOLCZA WODY TOCZY…

Zgierz – daleki, a tak bliski

Kontakty Polskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Wilnie z Macierzą są coraz szersze. Dzięki nim integrujemy się z Rodakami, zwiedzamy i poznajemy Polskę. Właśnie w czerwcu byliśmy z wizytą w gościnnym Zgierzu.

Zgierz – to miasto położone nad rzeką Bzurą, koło Łodzi, liczące 56 tys. mieszkańców. Faktycznie jest przedmieściem aglomeracji łódzkiej i jest połączone z Łodzią linią tramwajową. Historia tej miejscowości sięga początku XII w. Wówczas spaliła się istniejąca tu świątynia pogańska – czyli zgorzała – co i dało dla osiedla nazwę Zgierz. Z początku, oczywiście, było to miasto drewniane. Walory przyrodnicze miejscowości sprawiły, że stała się centrum łowiectwa. Zaś jej usytuowanie na szlaku bursztynowo-handlowym przyniosło jej prawa miejskie. Z biegiem czasu rozwinęła się tu produkcja wełny, szczególnie na początku XIX wieku. Dotychczas możemy tu zobaczyć drewniane domy tkaczy. Największymi zakładami sukienniczymi były fabryki rodziny Borstów, dla pracujących na nich robotników budowano murowane domy. O szybkim rozwoju miasta mówią jego zabytki: kościół farny pw. św. Katarzyny, Stary Rynek, Nowy Rynek, kościół ewangelicki, synagoga, wolant (bryczka) Jana Śmiechowskiego, siedziba straży pożarnej, konny wóz strażacki, łaźnie miejskie. Na początku XX wieku rozwinęło się tu szkolnictwo, założono żeńskie seminarium nauczycielskie, a także ośrodki medyczne. Czytaj dalej Zgierz – daleki, a tak bliski

WILNO – SEJNY – PUŃSK – wizerunek subiektywny na tle obiektywnych realiów

Właśnie o takie subiektywne spojrzenie na problemy mniejszości litewskiej w Polsce chodzi, by stworzyć wizerunek istnienia tej enklawy litewskiej na Ziemi Sejneńskiej. Prawa mniejszości zagwarantowane dokumentami międzynarodowymi, europejskimi konwencjami, deklaracje, procenty i wskaźniki są ogólnie dostępne i znane. Różni się jedynie ich interpretacja, a ta praktycznie nigdy nie może być obiektywna, bowiem inaczej na sprawy mniejszości patrzeć będzie Kaszub dajmy na to, a inaczej warszawianin, Żmudzin czy też Niemiec mieszkający na Opolszczyźnie. Bardziej uważnie i porównawczo patrzymy też na mniejszościowe problemy my, Polacy z Wileńszczyzny, bowiem z wyroku historii jesteśmy w kraju zamieszkania – Litwie, uważani za jedną z jej mniejszości. Czytaj dalej WILNO – SEJNY – PUŃSK – wizerunek subiektywny na tle obiektywnych realiów

Ci, którzy stali u źródeł. Żyć na małych obrotach nie potrafi…

…jest emocjonalny, czasami wybuchowy, ale też sentymentalny i nigdy obojętny: ma swoje zdanie i nie czuje potrzeby tego ukrywać. Taki się urodził na wileńskich Śnipiszkach, tak go wileńska „piątka” wychowała, takim go akceptowali koledzy z podwórka znajdującego się pomiędzy dawną Wiłkomierską a Wilią. Miał to nieszczęście urodzić się w czasie wojny – rok 1940, jeszcze takie polskie Wilno było zarządzane przez administrację litewską. Tak „skutecznie” zarządzane, że skutki tego odczuł bardzo dobitnie: metryka kościelna wypisana była w języku litewskim i był w niej Polak ze Śnipiszek wpisany jako Šturmovičius, z odpowiednio też zlitewszczonym imieniem. Metryką w dzieciństwie zbytnio się nie ciekawił, ale kiedy w wieku lat 16 przyszło mu wybierać dowód osobisty w urzędzie zapowiedział, że ma być Szturmowiczem. Tak ważną sprawę musiał rozwiązać, jak to było w zwyczaju, rejonowy komitet partii. Na szczęście (chyba) sekretarz był Rosjaninem i bez zbytnich ceregieli napisał, że ma być tak, jak sobie życzy. Czytaj dalej Ci, którzy stali u źródeł. Żyć na małych obrotach nie potrafi…

Rozśpiewana Wędziagoła

Piękną uroczystość, poświęconą zbliżającym się znamiennym datom – 100. rocznicy urodzin Czesława Miłosza (przypada za rok) oraz 600. Bitwy pod Grunwaldem mieliśmy w Wędziagole na początku czerwca. Stowarzyszenie Polaków Kiejdan, Oddział ZPL „Lauda” oraz Oddział ZPL w Wędziagole wspólnymi siłami zorganizowały te uroczystości, na które zawitali uczestnicy VIII Festynu Kultury Polskiej „Znad Issy” (rodzinnej rzeki Noblisty) – zespoły artystyczne z Polski i Wileńszczyzny.

Przy grobowcu rodzinnym rodu Miłoszów przemowę wygłosił były przyjaciel Czesława Miłosza, profesor Uniwersytetu Witolda Wielkiego, Algirdas Avižienis. Wspominał on o spotkaniach i serdecznej przyjaźni z Nim. Czytaj dalej Rozśpiewana Wędziagoła

Jubileusz kapłaństwa

W kościele Matki Boskiej Szkaplernej w Druskienikach obchodzono 20-lecie kapłaństwa księdza proboszcza Bronisława Krakewicza.

20-lecie kapłaństwa księdza proboszcza Bronisława Krakewicza

Na uroczystą Mszę św. przybyło wiele gości z różnych parafii, księży i sióstr zakonnych. W uroczystościach aktywny udział wzięli członkowie Druskienickiego Oddziału ZPL, a wśród nich członkowie chóru kościelnego, którzy śpiewają podczas Mszy św. odprawianych w języku polskim. Po wspólnej modlitwie Rodacy złożyli proboszczowi serdeczne życzenia, wręczyli kwiaty i prezenty.

Rezolucja XV konferencji „Polskie dziecko – w polskiej szkole” o ostatnich działaniach Sejmu Republiki Litewskiej

Ostatnio w Sejmie Republiki Litewskiej wbrew woli obywateli narodowości polskiej są podejmowane działania w kierunku ograniczenia statusu i stanu posiadania oświaty polskiej na Litwie. W myśl wstępnie popartych przez Sejmowy Komitet Oświaty, Nauki i Kultury poprawek do Ustawy o oświacie na siłę wprowadza się nauczanie przedmiotów w szkołach mniejszości narodowych w języku nie ojczystym oraz wprowadza się ustawowy dyskryminacyjny wymóg przymusowego zachowania średnich szkół z litewskim językiem nauczania na Wileńszczyźnie kosztem szkół z polskim językiem nauczania. Czytaj dalej Rezolucja XV konferencji „Polskie dziecko – w polskiej szkole” o ostatnich działaniach Sejmu Republiki Litewskiej

Przedszkola i mikrobusy – to nasze priorytety

W dniach 21-22 września w Warszawie przebiegało II posiedzenie Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu VII kadencji. Tematem przewodnim posiedzenia był rozwój oświaty polonijnej i polskiej w świecie oraz promocja kultury polskiej poza granicami. Omawiano nie tylko główne zadania, ale też najważniejsze obszary współdziałania. Najwięcej uwagi poświęcono zapoznaniu z podstawowym programem obejmującym wszystkie dziedziny kształcenia językowego i kulturowego dla szkół sobotnich. Akcentowano wsparcie Polski w nauczaniu języka polskiego, historii i geografii Polski. Mówiono też o wsparciu szkół z polskim językiem nauczania działających w systemach oświatowych państw zamieszkania, co mamy m. in. na Litwie. Czytaj dalej Przedszkola i mikrobusy – to nasze priorytety

Pamięć o Marszałku żyje w nas

Praktycznie w każdym numerze tygodnik ZPL „Nasza Gazeta” przypomina Czytelnikom o trwającej akcji uporządkowania i uhonorowania miejsca urodzenia Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego w Zułowie.

Inicjatywa Związku Polaków na Litwie jest urzeczywistniana pod hasłem „Zułów – miejscem pamięci narodowej”. Właśnie o zachowanie pamięci i przekazanie jej przyszłym pokoleniom powinno chodzić nam wszystkim. Z dawnego dworku Piłsudskiego nie pozostało nic. Na zielonej łące stoi samotnie dąb posadzony przed II wojną światową i przypomina zwiedzającym, że tu była sypialnia, w której się Wielki Polak urodził. Obok, staraniem Związku Polaków na Litwie, przed kilkoma laty ustawiono pomnik temu, kto „Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek”.

W połowie lat trzydziestych ubiegłego wieku były przygotowane projekty Rezerwatu Pamięci Marszałka. Teraz nad rekonstrukcją Rezerwatu i urzeczywistnieniem ambitnych planów godnego uczczenia miejsca urodzin Marszałka pieczę ma ZPL. Do realizacji tych planów potrzebny jest czas, zaangażowanie i środki finansowe. Czytaj dalej Pamięć o Marszałku żyje w nas

Obóz dialektologiczny studentów polonistyki Uniwersytetu Wileńskiego

W końcu czerwca bieżącego roku we wsi Połuknie (rejon trocki) został zorganizowany obóz dialektologiczny studentów III roku polonistyki Uniwersytetu Wileńskiego. Była to już 15. z kolei wyprawa dialektologiczna. W latach poprzednich wileńscy studenci prowadzili badania gwaroznawcze na innych terenach Litwy – notowali mowę polską mieszkańców okolic Ignaliny, Jeziorosów, Kowna, Ejszyszek. Metodycznie badania gwar polskich były prowadzone w rejonie wileńskim, szyrwinckim, święciańskim. Tym razem udaliśmy się na południe Litwy, byliśmy w rejonie trockim oraz rejonie orańskim.

Z mapą w ręku odnajdywaliśmy małe i większe wsie, gdzie ludność do dziś mówi po polsku, pamięta dawną historię tych terenów, ludowe tradycje i wierzenia. Najczęściej rozmawialiśmy z osobami starszego pokolenia i usłyszeliśmy wiele wzruszających, wyjątkowych historii, które wywarły na nas ogromne wrażenie, niejednokrotnie też wprawiły w zadumę. Czytaj dalej Obóz dialektologiczny studentów polonistyki Uniwersytetu Wileńskiego