27 grudnia, w restauracji „Pan Tadeusz” w Domu Polskim w Wilnie podczas uroczystej gali zostali uhonorowani i nagrodzeni laureaci, osoby wyróżnione oraz zwycięzcy konkursu „Znam historię Polski”. Związek Polaków na Litwie ogłosił go z okazji 150. rocznicy urodzin wybitnego polityka, męża stanu, który w dziejach Polski odegrał niezwykle doniosłą rolę – doprowadził do jej odrodzenia po 123 latach zaborów i niewoli – Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz jubileuszowego roku 100-lecia odrodzenia Państwa Polskiego.
Organizatorzy zaprosili laureatów na uroczyste podsumowanie jego wyników. Jako że czas sfinalizowania konkursu zbiegł się z oktawą Świąt Bożonarodzeniowych, uroczystą galę zainaugurowano śpiewaniem kolęd. Zabrzmiały one w wykonaniu zespołu z rejonu wileńskiego, z Mejszagoły – „Mejszagolanka” (kierownik Jasia Mackiewicz). Zespół ten w grudniu ub.r. został zwycięzcą wieczoru kolęd i pastorałek.
Aura świąt, ciepła atmosfera zjednoczyła licznie zebranych laureatów konkursu. Organizatorów niezmiernie ucieszyło to, że tak licznie przybyli oni – zarówno młodzież szkolna, jak i ludzie dorośli – by wziąć udział w uroczystym podsumowaniu sprawdzianu z wiedzy ojczystych dziejów.
Zebranych powitał prezes Związku Polaków na Litwie, poseł Michał Mackiewicz. Gratulował laureatom wiedzy z ojczystej historii i cieszył się z popularności ogłoszonego przez Związek konkursu.
Podsumowując wyniki mogliśmy odnotować, że w tej niecodziennej powtórce z ojczystej historii wzięło udział tak liczne – liczone na setki – grono osób zarówno z Wilna, jak też rejonu wileńskiego, trockiego, szyrwinckiego oraz solecznickiego. Miło odnotować, że wiek uczestników oscylował od 11 do ponad 80 lat! Niewątpliwie jest to świadectwem tego, że historia potrafi zafascynować ludzi niezależnie od wieku. Na wielki ukłon wdzięczności za skierowanie zainteresowań swoich uczniów ku dziejom narodu zasługują nauczyciele. To oni potrafili swoich wychowanków umiejętnie zachęcić do poznawania przeszłości, odkrywania ciekawych faktów, poznawania wybitnych postaci, dzięki którym Polska, jako kraj, potrafiła znaleźć zaszczytne miejsce w szeregu państw Europy i świata, dając przykład umiłowania wolności, ojczyzny, patriotyzmu, ale też służenia ludzkości. Miło nam było, że wielu nauczycieli przybyło na uroczysty finał, by wraz z uczniami cieszyć się z ich sukcesów.
Wśród szkół niekwestionowanym liderem – według liczby uczestników, jak też prac wyróżnionych – okazało się Gimnazjum im. J. I. Kraszewskiego. Kilkunastu laureatów, osiem wyróżnionych prac i zdobycie jednej z głównych nagród – to sukces gimnazjum z Nowej Wilejki i historyka Waldemara Szełkowskiego.
Należy odnotować, że uczniowie z Kraszewskiego przysłali prace w trzech kategoriach konkursu i piątoklasista Rafał Marcinkiewicz został jednym z dwóch wyróżnionych w konkursie zdjęć. Chociaż uczniowie z Gimnazjum im. ks. Pawła Ksawerego Brzostowskiego w Turgielach mogą się pochwalić mniej licznym udziałem, to również ich prace zostały przedstawione w trzech kategoriach. I jest to poniekąd zrozumiałe, bowiem to gimnazjum, znajdujące się obok historycznej Republiki Pawłowskiej i posiadające wspaniałe szkolne muzeum, sprzyja rozwijaniu zainteresowań przeszłością ojczyzny oraz dziejami rodzinnej miejscowości i okolic.
Aktywnie uczestniczyli w konkursie również uczniowie z Gimnazjum im. Michała Balińskiego w Jaszunach (kilkoro z nich zdobyło wyróżnienia), którzy poznają historię wraz ze swoją panią Krystyną Karpicz.
Miłą niespodzianką był udział w konkursie uczniów szkół podstawowych z rejonu solecznickiego w Małych Solecznikach i Dajnowie. Uczennica tej odległej od centrum rejonu podstawówki została posiadaczką jednej z głównych nagród. Uczniowie z Gimnazjum w Ejszyszkach również wzięli udział w konkursie i praca gimnazjalistki okazała się wśród najlepszych.
Cieszy to, że w organizowanych przez Związek Polaków na Litwie konkursach tradycyjnie biorą udział uczniowie historyka Wiktora Łozowskiego z Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie i są wyróżniani. „Syrokomlówka” i „Konarski” również mogą się pochwalić zapaleńcami, których absorbują dawne dzieje.
Najwięcej prac – odpowiedzi na pytania – otrzymaliśmy w pierwszej kategorii konkursu. Na 15 pytań z różnych okresów dziejów Polski, traktujących o poszczególnych ważnych wydarzeniach i zjawiskach oraz mężach stanu doczekaliśmy się bardzo różnorakie odpowiedzi. Jedni uczestnicy ograniczali się jedynie do zaznaczenia poprawnej odpowiedzi i lakonicznych komentarzy, inni zaś podawali wielce obszerne odpowiedzi, wykazując się znajomością szerszego kontekstu omawianych wydarzeń; starannie zadbali o szatę graficzną swoich prac. I chociaż to nie mogło kardynalnie wpłynąć na ocenę, jednak takie prace czytało się ze szczególną przyjemnością.
Jak się okazało, największą pułapką dla odpowiadających na pytania było ostatnie z nich – 15, w którym należało podać, jakie terytorium straciła Polska w wyniku sowieckiej agresji w 1939 roku. Trudności sprawiło również pytanie o tym, jakie wyniki przyniosło Powstanie Styczniowe, jak to, w którym należało zdefiniować Legiony Polskie brygadiera Józefa Piłsudskiego. Pragniemy poinformować, że autorem pytań był profesor Uniwersytetu Wrocławskiego Julian Winnicki.
W drugim wariancie konkursu, gdzie uczestnicy mieli do wyboru 5 tematów, które mogli wybrać według upodobań i w dowolny sposób opracować, doczekaliśmy się bardzo interesujących prac. Warto odnotować, że największą popularnością cieszył się trzeci temat, w którym należało opowiedzieć o osobie, która rozsławiła Polskę w świecie. Brano na warsztat wybitne osobistości z dziedziny nauki, filmu, polityki, literatury. Najwięcej prac było o Janie Pawle II oraz wybitnej polskiej uczonej Marii Skłodowskiej – Curie. Ale byli też: Andrzej Wajda, Jan Matejko, Mikołaj Kopernik, Henryk Sienkiewicz…
Praca, która zdobyła jedną z głównych nagród była ilustracją 4 tematu, traktującą o tym, co tak bardzo ważnego dali Polacy światu. Natomiast w pierwszym temacie – o mężach stanu, politykach – oczywiście dominował Marszalek Józef Piłsudski, do czego bez wątpienia przyczynił się jubileusz urodzin Naczelnika Państwa Polskiego.
Nie może nie cieszyć fakt, że w konkursie wzięli udział ludzie, którzy od wielu, wielu lat uczestniczą praktycznie we wszystkich inicjatywach, imprezach, konkursach organizowanych przez ZPL. Do nich należy pani Pelagia Jaśkiewicz z rejonu święciańskiego, pani Władysława Kursevičienė z rejonu elektreńskiego, pan Henryk Borkowski i pan Kazimierz Wołodko z rejonu wileńskiego, pan Edward Mackiewicz z rejonu trockiego. Bardzo nam miło, że nasza przyjaźń z tymi osobami ciągle trwa.
Na szczególne wyróżnienie zasługuje praca Dariusza Lewickiego, w której zaprezentowana została niezwykła postać ks. prałata Karola Lubiańca. Postaci, która tak wiele potrafiła zdziałać w Wilnie na rzecz opieki i kształcenia sierot i dzieci z ubogich rodzin oraz kształtowania patriotycznych postaw miejscowej ludności; przyczyniła się do powstania w Wilnie towarzystwa dobroczynnego „Dom Serca Jezusowego”; pomysłodawcy wzniesienia w Wilnie kościoła Najświętszego Serca Jezusowego na Pohulance według projektu Antoniego Wiwulskiego.
Podczas uroczystej gali zostały ogłoszone nazwiska autorów wyróżnionych prac. Są to:
1. Agnieszka Naniewicz, 2. Dominik Szełkowski, 3. Paweł Grygorowicz, 4. Agnieszka Rawdo, 5. Daniel Wiszniak, 6. Paulina Pieszko, 7. Agata Bruzgul, 8. Edward Mackiewicz, 9. Barbara Dajnowicz, 10. Gabriela Andruszkiewicz, 11. Marcin Goroszenko, 12. Henryk Wiśniewski, 13. Agnieszka Lenkiewicz, 14. Barbara Subacz, 15. Agnieszka Bogdziewicz, 16. Stefania Tomaszun, 17. Daniel Masalski, 18. Henryk Borkowski, 19. Agata Dołżkowa, 20. Ryszard Błaszkiewicz, 21. Greta Butkiewicz, 22. Dorota Sinkiewicz, 23. Sebastian Salwiński, 24. Katarzyna Bogdziewicz, 25. Alina Turkot, 26. Dariusz Lewicki, 27. Rafał Baranowski, 28. Rafał Marcinkiewicz.
Zarówno laureaci jak i wyróżnieni po wylosowaniu numerków mogli odebrać książki oraz nagrody rzeczowe w postaci sprzętu RTV.
Nagrody specjalne: telewizory, tablet, magnetofon otrzymali zwycięzcy konkursu: Dariusz Lewicki z Wilna; Dorota Sinkiewicz – uczennica Dajnowskiej Szkoły Podstawowej; Katarzyna Bogdziewicz – uczennica Gimnazjum w Ejszyszkach; Greta Butkiewicz z Gimnazjum im. J. I. Kraszewskiego w Wilnie oraz Sebastian Salwiński z Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie. Gratulujemy.
Po uroczystym ogłoszeniu nazwisk osób wyróżnionych i wręczeniu nagród na zebranych czekał poczęstunek i słuchanie kolęd oraz oglądanie filmów, nakręconych przez Związek Polaków na Litwie.
Pragniemy jeszcze raz podziękować wszystkim uczestnikom konkursu i jego sympatykom. Szczególne słowa kierujemy pod adresem naszego partnera w tej imprezie – Fundacji „Oświata polska za granicą”, która wsparła ją finansowo ze środków w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą.