12 sierpnia Szyrwincki Oddział Rejonowy Związku Polaków na Litwie zaprosił rodaków na XIII Festyn Kultury Polskiej „Śpiewaj z nami”, który po raz drugi odbył się w miejscowości Szawle, na terenie miejscowego ośrodka kultury. Towarzyszyła mu wystawa twórców ludowych oraz warsztaty artystyczne.
Rejon szyrwincki, niestety, należy do tych, na którego terenie nie udało się zachować szkolnictwa w języku polskim. Z działających przed laty szkół z polskim językiem nauczania (Olanach, Jawniunach) udało się zachować nauczanie po polsku w młodszych klasach oraz naukę języka polskiego jedynie w Borskuńskiej Szkole Podstawowej. Jej absolwenci, którzy chcą kontynuować naukę w ojczystym języku polskim, wybierają Gimnazjum im. ks. J. Obrembskiego w Mejszagole, bądź im. św. St. Kostki w Podbrzeziu. Często też rodzice-Polacy zamieszkali na terenie tego rejonu już do pierwszych klas dowożą swoje dzieci do tych placówek.
W tej sytuacji język, polskie tradycje, twórczość artystyczna, pielęgnowanie miejsc pamięci narodowej są kultywowane w rodzinach oraz poprzez działalność kół Szyrwinckiego Oddziału Rejonowego ZPL. Jednym z najprężniej działających wśród nich jest koło w Jawniunach, gdzie też bazuje się jeden z najstarszych polskich zespołów ludowych „Czerwone Maki” (działa od 28 lat), któremu przewodniczy prezes oddziału Stefania Tomaszun. To panie z „Czerwonych Maków” są najgorliwszymi działaczkami na rzecz szeroko pojmowanej polskości: organizują pod kierunkiem niestrudzonej pani prezes imprezy, obchody świąt, rocznic narodowych i kościelnych.
Festyn „Śpiewaj z nami”, zapoczątkowany przed 13 laty, to jedna z najbardziej znaczących imprez, która jednoczy ludzi lubiących śpiew i taniec, pielęgnujących ojczystą kulturę, z szacunkiem odnoszących się również do wielonarodowej spuścizny miejscowych mieszkańców: zarówno polskiej, jak też litewskiej, białoruskiej. Zespoły litewskie i białoruskie są tradycyjnie zapraszane na polski festyn. Ta pamięć o korzeniach, przechowywane wspomnienia, popularyzowanie miejscowych dawnych piosenek i zwyczajów, wyrobów i tradycyjnych dań pozwala miejscowym ludziom być diasporą idącą z wiarą ku swojej przyszłości, jak to pięknie strofami wiersza podkreśliła prowadząca festyn Edyta Tamošiūnaitė.
Świadomość tego skąd się wywodzę i kim jestem pomaga człowiekowi być gospodarzem na swojej ziemi, pewniej się czuć nie tylko w życiowej codzienności, ale też budować własną wizję przyszłości. Uosobieniem jej może być właśnie młodzież, która zrzeszona w zespole „Green and Gold” debiutowała tego roku na festynie. Angielska nazwa „zielono-złotych” – to dań obecnej modzie, a w swym repertuarze mają utwory angielskie i litewskie, ale też śpiewają współczesne polskie młodzieżowe hity, popisując się dobrą polszczyzną. I to nie może nie cieszyć, bo świadczy o tym, że świadomość i praca ich babć i mam na tej ziemi nie poszła na marne, zaowocowała. Niech nawet drobnym kiełkiem – a jednak dała o sobie znać…
XIII Festyn Kultury Polskiej „Śpiewaj z nami” zainaugurowany został piosenką „Czerwone maki na Monte Cassino” w wykonaniu dwóch zespołów: „Czerwone Maki” z Jawniun i… „Czerwone Maki” z Mińska. Patriotycznej melodii towarzyszyły biało-czerwone balony, które uniosły się w niebo z rąk młodzieży z Gimnazjum im. ks. J. Obrembskiego. Wzniosłe słowa poetyckie o mowie ojczystej dopełniły tę uroczystą chwilę.
Witając zebranych prowadząca festyn Edyta Tamošiūnaitė przypomniała zebranym, że impreza ta zrodziła się w 2004 roku i w ciągu 10 lat odbywała się w Jawniunach. Po czym jej organizatorki postanowiły, że festyn będzie odwiedzał okoliczne miejscowości „idąc” do miejscowych mieszkańców.
Tego roku po raz drugi zawitał do Szawel, gromadząc zarówno miejscowych jak i licznie przybyłych gości, wśród których był ks. prałat Jan Kasiukiewicz. Ksiądz jest proboszczem parafii w Mejszagole, jak też pełni posługę kapłańską na terenie rejonu szyrwinckiego.
Na festyn przybyli posłowie na Sejm RL z ramienia AWPL-ZChR: pochodząca z Ziemi Szyrwinckiej Rita Tamašunienė (przewodnicząca frakcji polskiej w parlamencie Litwy), prezes ZPL Michał Mackiewicz oraz Czesław Olszewski. Do gościnnych Szawel przybył również radca, kierownik wydziału konsularnego Ambasady RP w Wilnie Marcin Zieniewicz (zastąpił na tym stanowisku wieloletniego konsula generalnego Stanisława Cygnarowskiego), radni samorządu rejonu szyrwinckiego, dyrektor Gimnazjum im. ks. J. Obrembskiego Alfreda Jankowska.
Poproszony o pobłogosławienie święta ks. Jan Kasiukiewicz zaintonował krótką modlitwę, błogosławił obecnym oraz zaznaczył, że będąc od niedawna miejscowym duszpasterzem poznaje ludzi i zwyczaje, szykując się do nowych zadań i wyzwań w pełnieniu posługi na Ziemi Szyrwinckiej.
Głos zabierali też posłowie. Rita Tamašunienė składając życzenia licznie przybyłym miłośnikom ojczystej kultury i twórczości artystycznej nie ominęła też problemów, wśród których nader aktualnym jest brak siedziby dla zespołu „Czerwone Maki” – dotychczasowej kolektyw został pozbawiony przez przedstawicieli rządzącej w rejonie Partii Pracy. Prezes ZPL Michał Mackiewicz podkreślił, że festyny polskiej kultury odbywają się zarówno na Wileńszczyźnie, jak i w poszczególnych regionach Litwy – wszędzie tam, gdzie są zorganizowani rodacy. Dziękował prezes oddziału szyrwinckiego Stefanii Tomaszun, która potrafi zorganizować pracę i dać sobie radę nie czekając pomocy. Z kolei poseł Czesław Olszewski – będący na festynie po raz pierwszy – zachwycał się jego rozmachem jak i działalnością pani prezes oraz pomagającym jej członkom rodziny.
Rodaków krótkim przemówieniem powitał też nowy konsul Marcin Zieniewicz. Odnotował on, że chociaż dopiero od 10 dni pełni swoje nowe obowiązki, to bardzo dobrze się czuje na imprezie i dziękował za zaproszenie.
A festynowy program zakładał kolejne popisy zespołów. Oklaskami witano młodzież gimnazjalną z Mejszagoły. Jest ona zjednoczona w tanecznym zespole pod jakże wymowną nazwą „Przyjaźń”. Pod kierownictwem Tatiany Sienkiewicz wykonali zespolacy kilka tańców, które były barwnymi przerywnikami pomiędzy prezentacjami zespołów wokalnych. Oklaski widzów zbierał też miejscowy duet Teresy i Patrycji, którym grą na skrzypcach akompaniowała Jana Tamošiūnaitė.
Etnograficzny zespół śpiewaczy „Wesołe Babki”, działający pod kierownictwem Danuty Stungienė i Stefanii Tomaszun – to prawdziwa perełka rejonu, zrzeszająca czcigodne seniorki – wykonały panie miejscowe piosenki w języku polskim i litewskim.
Debiutantem tegorocznego festynu był wokalny zespół z Szawel „Ringe”. Rozśpiewane panie popisały się również repertuarem w dwóch językach, które tu, w rejonie szyrwinckim ciągle się przeplatają.
Prawdziwą furorę swym występem zrobił na święcie młodzieżowy zespół wokalno-instrumentalny z Podbrzezia „Randeo Anima” pod kierownictwem Augustyny Grejciun. Ta wspaniała młodzież popisała się zarówno pięknym śpiewem (solowali po kolei praktycznie wszyscy), jak też ogromnym temperamentem w tanecznej oprawie wykonywanych utworów oraz promieniującą energią i radością. Folkowy repertuar skutecznie podbił serca widzów, którzy nie szczędzili braw i słów zachwytu.
W swym repertuarze, młodzież ta, jak zaznaczyła prowadząca, ma też utwory sakralne, którymi uświetnia liturgie Mszy św. w swoim parafialnym kościele w Podbrzeziu. Działający od kilku lat ma na swym koncie sporo występów, wśród których jest też prezentacja na ubiegłorocznych Światowych Dniach Młodzieży w Krakowie. Taka młodzież napawa serca dumą.
Popisy artystyczne kontynuowali goście z Mińska – chór polonijny „Czerwone Maki” pod kierownictwem Reginy Parchejczuk. Powstał on w odległym roku 1996, debiutując na Festiwalu Polskiej Piosenki w Mińsku. W tym 30-osobowym kolektywie twórczością połączonych jest kilka pokoleń. O tym mogli się przekonać widzowie, słuchając śpiewu seniorów oraz jakże wzruszającej deklamacji i pięknego wokalu Angeliny Ciereszko, której tato i dziadkowie też są w zespole. Piosenki patriotyczne i ludowe wraz z zespołem śpiewała też widownia. Szczególnie wzruszyła obecnych wyśpiewana opowieść o polskich losach: „Antosia z Brześcia, Piotrka z Nieświeża, Maniusi spod Nowogródka” – tych, którym przesuwanie granic po II wojnie światowej jakże pogmatwało ich polskie życiorysy…
Gości na scenie zmieniła uczestniczka praktycznie wszystkich dotychczasowych festynów – Sylwia Kasparaitė. Debiutowała przed laty jako uczennica Borskuńskiej Szkoły Podstawowej i z roku na rok publiczność mogła obserwować jak dorastała i wzbogacała swój repertuar, w którym zawsze były i są polskie przeboje.
Rzadko który festyn na Ziemi Szyrwinckiej odbywa się bez gości z Polski. Tego roku przybył tu zespół „Mżawka” z Węgorzewa pod kierownictwem Ryszarda Zabłotnego. Świetna kapela, melodyjne piosenki – publiczność oklaskiwała gości z wielkim zapałem. Rodacy z powiatów giżyckiego, ełckiego, węgorzewskiego ze sceny pozdrawiali krewnych i znajomych – bo wiadomo, na tych terenach Polski gros mieszkańców stanowią ludzie wywodzący swe korzenie z Wileńszczyzny.
Znane i lubiane piosenki ludowe i estradowe zaprezentował uczestnikom festynu zespół „Rendez-vous” z Landwarowa. Pod kierownictwem Bożeny Bielak panie i panowie dali minikoncert bardzo ciepło przyjęty przez widzów.
Ostatnie artystyczne słowo, jak i przystało, należało do gospodarzy: „Czerwone Maki” z Jawniun zaśpiewały kilka piosenek w oryginalnej aranżacji i oprawie. Ostatnia piosenka, o padającym deszczu, stała się prorocza – przywołała nad Szawle szalejącą tego dnia nad Litwą burzę, która, niestety, przeszkodziła miłośnikom dyskoteki, ale wcale nie potrafiła zniechęcić uczestników festynu do dalszej zabawy.
Żegnając się z publicznością barwnym deszczem wystrzelonych konfetti organizatorzy festynu „Śpiewaj z nami” mówili: do następnych spotkań. Spotkań, które są możliwe dzięki entuzjazmowi członków Szyrwinckiego Oddziału Rejonowego ZPL oraz, oczywiście, sponsorom i partnerom, chętnym do wspierania inicjatywy.
Tego roku byli to: Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”(współfinansowanie ze środków otrzymanych od Kancelarii Senatu w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą), Związek Polaków na Litwie, Departament Mniejszości Narodowych przy rządzie Litwy, wydział kultury samorządu rejonu szyrwinckiego, posłanka Rita Tamašunienė, spółka „Entex”, Wspólnota Lokalna w Jawniunach, pan Jan Muczyn, Centrum Rzemiosła Artystycznego w Mejszagole, Muzeum Etnograficzne Wileńszczyzny. Gośćmi specjalnymi imprezy byli też przedstawiciele Domu Gościnnego w Dzięciołówce na czele z jego kierownictwem – paniami Ewą Klozą i Jadwigą Borsuk, które przywiozły prace swych podopiecznych.
